Beshr

Beshr
26 ετών
Συρία

Όλα τα έργα που είδαμε στο Μουσείο¹ έχουν χαραχτεί στη μνήμη μου και δεν θα τα ξεχάσω ποτέ. Κάθε φορά που έμπαινα στην αίθουσα όπου συναντιόμασταν² περίμενα με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον να δω ποιο θα ήταν αυτό που θα συζητούσαμε. Όλα είχαν πολλά κρυμμένα νοήματα και, για να τα ανακαλύπτουμε, έπρεπε να συγκεντρωθούμε πολύ καλά στην εικόνα. Εγώ δεν μπορούσα να πάρω τα μάτια μου από τα έργα, δεν έβλεπα τίποτε άλλο γύρω μου. Όλα μιλούσαν για τη ζωή, για τα συναισθήματα, για τα πάντα, με έναν τρόπο συμβολικό. Αυτή η μορφή τέχνης μου αρέσει· όχι η πολύ ρεαλιστική.

Σε ένα έργο³ είδαμε μια ομάδα ανθρώπων που ο καθένας δείχνει να είναι βουτηγμένος στα προβλήματα της καθημερινότητάς του. Πιστεύω ότι οι άνθρωποι αυτοί δεν γνωρίζονται καθόλου μεταξύ τους, είναι άγνωστοι μεταξύ αγνώστων και διαφορετικοί, από διαφορετικές κουλτούρες. Άλλος μοιάζει να είναι παπάς, άλλος γιατρός. Από το ντύσιμό τους, δίνουν την εντύπωση ότι κάποιοι είναι πιο φτωχοί ενώ άλλοι είναι καλοστεκούμενοι, έχουν οικονομική άνεση κατά κάποιο τρόπο. Και αδιαφορούν για τον διπλανό τους. Κάθε ένας ασχολείται με κάτι προσωπικό, είτε κινητό, είτε βιβλίο. Ανάμεσά τους είναι και ένας κύριος, αυτός με τη μωβ μπλούζα και την τσάντα που έχει μπροστά, που δείχνει να κατάγεται από τη Μέση Ανατολή. Από το βλέμμα του φαίνεται ότι είναι κουρασμένος, ότι έχει φύγει πρόσφατα από την πατρίδα του και είναι απορροφημένος στα προβλήματά του. Όλοι θέλουν να πουν κάτι, αλλά κανένας δεν μιλάει. Μέχρι που έρχεται το νερό και τους χτυπάει σαν κύμα… Μέχρι που από κάπου έρχεται αυτή η βίαιη δύναμη και τους αναγκάζει κάτι να πουν, κάτι να κάνουν – να ξυπνήσουν. Γι’ αυτό, το χτύπημα από το νερό εγώ το βλέπω θετικά. Το κύμα, η δύναμη αυτή που επιτίθεται στους ανθρώπους, είναι που τους λέει: ξυπνήστε!

Ενώ, λοιπόν, στην αρχή δεν ήταν ενωμένοι, μετά από το χτύπημα, προσπαθούν να σηκωθούν όρθιοι και να βοηθήσουν ο ένας τον άλλον και να φτιάξουν κάτι για το μέλλον τους. Όπως εγώ που άφησα πίσω οικογένεια και φίλους για να ξεκινήσω πάλι από την αρχή τη ζωή μου. Υπάρχει μια παροιμία που λέει ότι και να πέσεις από το άλογο, πρέπει να ξανασηκωθείς. Αυτό ακολουθώ στη ζωή μου.

Το έργο του Κώστα Τσόκλη⁴ για μένα δείχνει μια οικογένεια: τον πατέρα, τη μητέρα και τον γιο. Κόρη δεν υπάρχει. Δεν φαίνονται να είναι και πολύ καλοντυμένοι, ούτε να έχουν πολλά λεφτά. Δίνουν όμως την εντύπωση ότι έχουν την έκφραση της ικανοποίησης από τη ζωή τους. Το ψάρι που βρίσκεται ανάμεσά τους και είναι δεμένο, αντιπροσωπεύει, κατά την άποψή μου, τη γυναίκα που λείπει, την κόρη. Αυτά βλέπω εγώ, αυτό με κάνει να σκεφτώ. Δηλαδή, το ψάρι συμβολίζει τη γυναίκα μέσα στην κοινωνία που δεν έχει δικαιώματα και είναι δεμένη, περιορισμένη. Τώρα, σχετικά με τα χρώματα και τον φωτισμό, και αυτά, για μένα, δεν εμπνέουν και πολύ αισιοδοξία.

Σε κάθε έργο μπορεί κανείς να δώσει πολλές ερμηνείες, καθένας στην κουβέντα μας⁵ λέει την άποψή του. Αλλά, άμα το σκεφτούμε λίγο, θα δούμε ότι όλοι μας τα ίδια λέμε λίγο-πολύ. Μοιάζουν οι απόψεις μας, ελάχιστα διαφέρουν, γιατί όλοι έχουμε ζήσει μια μεγάλη ταλαιπωρία, μια μεγάλη περιπέτεια, έχουμε όλοι μας μια κοινή ιστορία. Μετά από όσα μας έχουν συμβεί, είμαστε πλέον εδώ όλοι μαζί, ενωμένοι. Εγώ ζω σε ένα κτίριο με επτά ορόφους, όπου ζούμε μαζί άνθρωποι από διάφορα κράτη, από διαφορετικές θρησκείες, μουσουλμάνοι, χριστιανοί, όλοι. Το να ζούμε ενωμένοι το μάθαμε εδώ.

Επίσης μετά από όσα συνέβησαν στη χώρα μου, οι άνθρωποι άρχισαν να βλέπουν τη ζωή με διαφορετικό τρόπο. Ενώ προηγουμένως όλοι ήθελαν μεγάλα σπίτια, πολλά χρήματα και πολυτέλειες, τώρα σκέφτονται ότι ένα μικρό σπιτάκι και λίγα χρήματα, ίσα για να μπορούν να ζήσουν την οικογένειά τους, είναι αρκετά για να είναι ευχαριστημένοι. Εγώ σπούδαζα για να γίνω ζωγράφος. Το μεγάλο μου όνειρο ήταν να γίνω ζωγράφος. Όμως, ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα μου δημιούργησε κινητικά προβλήματα στο δεξί χέρι και δεν μπορούσα πλέον να συνεχίσω. Μετά, είχα ένα ακόμη ατύχημα· χτυπήθηκα από χειροβομβίδα. Όταν βγήκα από το νοσοκομείο, σκεφτόμουν ότι στη ζωή μου δεν θα καταφέρω τίποτα, ότι καταστράφηκα εντελώς. Τότε, η μητέρα μου μού είπε ότι είχε δει κάπου έναν άνθρωπο να έχει χάσει και τα δυο του χέρια και να συνεχίζει να ζωγραφίζει με το πόδι. Μόλις το άκουσα, πήγα στο δωμάτιο μου, δοκίμασα να σχεδιάσω με το αριστερό χέρι και είδα ότι μπορώ. Δυσκολεύομαι πολύ, αλλά τελικά δεν είναι αδύνατο και, με λίγη εξάσκηση, θα μπορώ να ζωγραφίζω καλύτερα.

Όταν ζωγραφίζω, μου αρέσει να χρησιμοποιώ ένα μόνο χρώμα με τις πολλές διαφορετικές αποχρώσεις του. Δεν μου αρέσουν τα πολλά χρώματα σε ένα ζωγραφικό έργο. Πιστεύω ότι μπορεί κανείς να πει πολλά πράγματα με απλό τρόπο, με ένα μόνο χρώμα. Γι’ αυτό μου άρεσε πολύ το έργο που είδαμε με τον αργαλειό⁶, όπου το σκέπασμα πάνω στο οποίο η καλλιτέχνις σχεδίασε τα όνειρά της είχε ένα μόνο χρώμα, ήταν λευκό· ίσως μου άρεσε επειδή η ζωή μου μέχρι τώρα ήταν πολύ περίπλοκη και αναζητώ την απλότητα.

Όταν πέθανε ο πατέρας μου – γνωστός δημοσιογράφος για πάνω από τριανταπέντε χρόνια στη Συρία – η αδελφή μου και η μητέρα μου μού το έκρυβαν, για να μην ταραχτώ επειδή είχα το πρόβλημα με τα δικά μου ατυχήματα. Το έμαθα μόλις πριν ενάμιση μήνα. Τώρα, λοιπόν, το μόνο που πραγματικά θέλω βαθειά μέσα μου, είναι να καταφέρω να κάνω τον πατέρα μου περήφανο για μένα.

¹ Αναφέρεται στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.
² Αναφέρεται στην ομάδα κατά τις συναντήσεις της οποίας στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης καταγράφηκε η αφήγησή του.
³ Αναφέρεται στο έργο του Μπιλ Βιόλα, Η σχεδία, 2004.
⁴ Αναφέρεται στο έργο Το καμακωμένο ψάρι, 1985.
⁵ Αναφέρεται στην ομάδα κατά τις συναντήσεις της οποίας στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης καταγράφηκε η αφήγησή του.
⁶ Αναφέρεται στο έργο της Τζανίν Αντονί, Slumber, 1994.