Carlos

Carlos
25 ετών
Συρία

Στο έργο της Μπίας Ντάβου¹ είδα το κάθε ένα από τα ιστία να έχει διαφορετικό χρώμα και διαφορετική κατεύθυνση. Αυτό μου δημιούργησε σύγχυση και συναισθηματική φόρτιση επειδή μου έφερε στο μυαλό την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα μου· υπάρχουν διαφορετικές ομάδες ανθρώπων, με πολλές διαφορές μεταξύ τους, οι οποίες βρίσκονται σε αντιπαράθεση και συγκρούονται. Το αντίθετο συμβαίνει στην αίθουσα του Μουσείου² όπου συναντιόμαστε· ενώ είμαστε όλοι διαφορετικοί άνθρωποι και σκεφτόμαστε με διαφορετικό τρόπο, διαπιστώνουμε ότι ο ένας σέβεται την άποψη του άλλου και επιπλέον ότι μοιραζόμαστε κοινά συναισθήματα. Έτσι, ενώ το έργο εκφράζει σύγκρουση –για εθνικούς, φυλετικούς, οικονομικούς ή άλλους λόγους – εμείς εδώ μεταδίδουμε ένα άλλο μήνυμα για το παρόν και το μέλλον: ακόμα και αν είμαστε διαφορετικοί, έχουμε κοινά στοιχεία που μας ενώνουν και μεταξύ μας υπάρχει αλληλοσεβασμός. Γι’ αυτό είμαι πολύ χαρούμενος που είμαι μέλος αυτής της ομάδας³.

Ένας καλλιτέχνης έχει τη δυνατότητα να «συναντιέται», μεταφορικά, με άλλους ανθρώπους, μέσω των ιδεών που το έργο του μεταδίδει. Στη Συρία σπούδασα Υποκριτική για έναν χρόνο και μετά Φιλοσοφία, επίσης για έναν χρόνο. Προτιμώ την Υποκριτική επειδή είναι μια μορφή Τέχνης. Μέσω της Τέχνης, η φωνή σου μπορεί να φτάσει σε πολλούς ανθρώπους και πολλούς τόπους. Μπορείς να κάνεις κριτική ανάλυση σε διάφορα κοινωνικά ζητήματα και να συμβάλλεις με θετικό τρόπο να λυθούν κοινωνικά προβλήματα.

Όταν υπάρχει αμοιβαίος σεβασμός, συνεννόηση και ουσιαστική επικοινωνία μεταξύ των μελών μιας κοινωνίας, τότε η κοινωνία αυτή προοδεύει. Κάθε ένας αναλαμβάνει τις υποχρεώσεις του, απολαμβάνει τα δικαιώματά του και έτσι υπάρχει ισότητα. Δυστυχώς, στην χώρα μου, όπως και σε άλλες χώρες, δεν συμβαίνει αυτό. Λόγω έλλειψης παιδείας – έτσι το βλέπω εγώ – η κοινωνία [στη Συρία] κάνει βήματα προς τα πίσω και έχουμε υποφέρει πολύ από αυτό. Στο όνομα της θρησκείας έχουν επιβληθεί πολλές απαγορεύσεις με αποτέλεσμα το μυαλό των ανθρώπων να μένει στάσιμο. Φέρνω σαν παράδειγμα τη θέση των γυναικών. Όταν ξέσπασε η κρίση στη Συρία, εγώ ήμουν ακόμη στην εφηβεία. Μέχρι τότε είχα στο μυαλό μου ότι μια γυναίκα μπορεί να είναι γιατρός, δασκάλα, σύζυγος, μητέρα, μουσικός, γυμνάστρια – ό,τι τέλος πάντων επιλέξει – όπως και ένας άντρας. Εξάλλου, αν ανατρέξει κανείς στην ιστορία της χώρας, θα διαπιστώσει ότι στη Συρία υπήρξαν ανά τους αιώνες πολλές σημαντικές γυναίκες. Δυστυχώς, τώρα, έχουν επιβληθεί περιορισμοί στις επιλογές που μπορεί να έχει μια γυναίκα στη ζωή της, δεν αναγνωρίζονται οι ικανότητες που μπορεί να έχει σε οποιονδήποτε τομέα και, γενικά, δεν αντιμετωπίζεται ως ισότιμη των ανδρών.

Πολλές φορές έχω κάποια ερωτήματα για τα οποία δεν μπορώ να βρω λογική εξήγηση. Για παράδειγμα, όταν ήρθα στην Αθήνα, δεν περίμενα να δω αυτήν την κατάσταση με τα σκουπίδια και τα ναρκωτικά σε πολλούς δρόμους της πόλης. Αυτή η κατάσταση δηλώνει καταστροφή των αξιών. Δεν καταλαβαίνω γιατί έχει συμβεί αυτό σε μια χώρα σαν την Ελλάδα, με την ιστορία και τον πολιτισμό που έχει από την αρχαιότητα. Αυτό το θέμα νομίζω, ότι θίγει ο Αλέξανδρος Γεωργίου στο έργο του⁴. Δίνει στο ναό του Παρθενώνα κίτρινο χρώμα και τον τοποθετεί στο κέντρο για να δηλώσει ότι ο πολιτισμός και η ιστορία είναι πολύ σημαντικά και δεν διαγράφονται όσο κι αν έχει αλλάξει το παρόν μιας κοινωνίας και ότι θα υπάρχουν πάντα εκεί για να ενώνουν τους ανθρώπους.

Για τη διασταύρωση διαφορετικών πολιτισμών μιλάει το έργο του Κωστή Βελώνη, Σουηδικό ιπτάμενο χαλί. Η άποψή μου σχετικά με αυτό το θέμα είναι ότι η επικοινωνία και η ανταλλαγή ιδεών και διαφορετικών πολιτιστικών στοιχείων συμβάλλει στην πρόοδο και στην ανάπτυξη του πολιτισμού. Αρκεί να αναγνωρίζεται και να μην παραγράφεται η ιστορία και τα πολιτιστικά στοιχεία με τα οποία καθένας λαός χωριστά έχει συνεισφέρει σ’ αυτή την ανάπτυξη. Αυτό που σίγουρα καταστρέφει τους πολιτισμούς είναι ο πόλεμος. Ως νέος άνθρωπος που είμαι, θα ήθελα η χώρα μου να βρισκόταν σε καλύτερη κατάσταση για να μπορώ να έχω ελπίδες για το μέλλον μου εκεί. Όμως, οι συνθήκες ανελευθερίας που επικρατούν στη Συρία έχουν οδηγήσει χιλιάδες νέους σαν εμένα να αναζητήσουν την τύχη τους σε άλλες χώρες, έχοντας μπροστά τους ένα αβέβαιο μέλλον.

Και όλα αυτά συμβαίνουν σε μια χώρα η οποία διαθέτει δύο από τις αρχαιότερες πόλεις στον κόσμο, το Χαλέπι και τη Δαμασκό. Και όμως, ένα σκοτεινό σημείο της σύγχρονης ιστορίας της στάθηκε αρκετό για να καταστρέψει τον πολιτισμό αιώνων και τις ζωές χιλιάδων ανθρώπων. Δεν είναι απλά ότι στη χώρα μου δεν μπορούσα να σπουδάσω, ή ότι ζούσα σε συνθήκες φτώχειας, ότι πεινούσα. Ο πόλεμος, που έχει καταστρέψει τα πάντα είναι ο λόγος για τον οποίο έφυγα από εκεί και βρίσκομαι σήμερα εδώ, αναζητώντας ένα νέο ξεκίνημα για τη ζωή μου. Θέλω να σπουδάσω και να εργαστώ σε μια χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να πάρω στοιχεία από τον ευρωπαϊκό πολιτισμό αλλά και να συνεισφέρω σε αυτόν με τη σειρά μου στοιχεία του πολιτισμού από τον οποίον προέρχομαι. Και εύχομαι να μου δοθεί η ευκαιρία να δείξω ποιος πραγματικά είμαι, τι δυνατότητες έχω και τι μπορώ να προσφέρω.

Όλοι οι πρόσφυγες είμαστε πολύ ταλαιπωρημένοι άνθρωποι. Έχουμε ανάγκη ένα μικρό διάλειμμα από τις έγνοιες που βασανίζουν το μυαλό μας. Έχουμε ανάγκη να βρισκόμαστε με ανθρώπους που έχουν διάθεση να μας ακούνε και που μπορούν να μας καταλαβαίνουν ώστε να μοιραστούμε μαζί τους τις σκέψεις μας. Γιατί ο μεγαλύτερος θησαυρός που έχει ο άνθρωπος είναι το μυαλό του και ο τρόπος που σκέφτεται.

Και όπως δείχνει το έργο του Μπιλ Βιόλα⁵ στο τέλος, τίποτα δεν είναι ικανό να μας εμποδίσει από το να συνεχίζουμε να κάνουμε σχέδια και όνειρα για το μέλλον μας και πρέπει να είμαστε αποφασισμένοι ότι, ακόμα και αν πέσουμε, πρέπει να ξανασηκωθούμε και να συνεχίσουμε.

¹ Αναφέρεται στο έργο Ιστία, 1981-1982.
² Αναφέρεται στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.
³ Αναφέρεται στην ομάδα κατά τις συναντήσεις της οποίας στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης καταγράφηκε η αφήγησή του.
⁴ Αναφέρεται στο έργο Αθήνα, Παρθενώνας, 2007-2008.
⁵ Αναφέρεται στο Η σχεδία, 2004.