Ghassan
Ghassan (Συρία), 2017, Ψηφιακή εκτύπωση μελάνης αρχειακών προδιαγραφών, 120 x 185 εκ.

Ghassan
59 ετών
Συρία

Χάρηκα πάρα πολύ που συμμετείχα στο πρόγραμμα του Mουσείου1. Μου άρεσε που μαζευόμασταν όλοι μαζί, καθένας από διαφορετική χώρα, και κάναμε καινούριες φιλίες και συζητούσαμε. Με αυτόν τον τρόπο, κάθε φορά έφευγε ένα βάρος από πάνω μας. Σκοπός μας ήταν, ο καθένας με τον τρόπο του, να βγάλουμε κάποιο νόημα από όλες τις εικόνες που βλέπαμε και να συζητήσουμε οτιδήποτε θέλαμε.

Εγώ, στο βίντεο του Μπιλ Βιόλα Η σχεδία, είδα αρχικά μία ομάδα ανθρώπων που δίνουν την εντύπωση ότι ετοιμάζονται να μπουν σε μια εκκλησία. Η γυναίκα που είναι στην άκρη προσπαθεί να διαβάσει, όπως και ο άντρας στη μέση. Όλοι ασχολούνται με κάτι, εκτός από τρία άτομα στην άκρη αριστερά που αδιαφορούν εντελώς γιατί, όπως φαίνεται, δεν έχουν κάποιο σκοπό. Ενώ όλοι οι άλλοι σκέφτονται, διαβάζουν τα θρησκευτικά βιβλία τους, συζητάνε για το μέλλον και την οικογένεια τους, μόνο αυτοί οι τρεις εκεί είναι εντελώς αδιάφοροι και φαίνεται να μην τους νοιάζει τίποτα.

Μετά όμως συμβαίνουν άλλα πράγματα. Δείχνει ότι οι άνθρωποι πνίγονται στη θάλασσα και ότι ο ένας βοηθάει τον άλλον για να σωθούν. Αυτά καταλαβαίνω από αυτό το έργο και μου δημιούργησε διάφορα συναισθήματα. Πόνεσα πολύ με αυτή την εικόνα. Υπάρχει και μια γυναίκα που προσεύχεται στον Θεό και λέει: Θεέ μου, σώσε μας, θα πνιγούμε, θα χαθούμε… Αυτές οι εικόνες με πονάνε, μου λένε πολλά, τα οποία εγώ ο ίδιος τα έχω δει, τα έχω ζήσει.

Είναι τραγικό να ζει κανείς τέτοιες καταστάσεις. Εγώ εύχομαι όλος ο κόσμος  – όλα τα κράτη του κόσμου – να ζει σε συνθήκες ειρήνης και με ασφάλεια, να είναι δηλαδή όλοι καλά. Κανένας άνθρωπος να μη χρειαστεί να περάσει τόσο άσχημα και να ζούμε όλοι ειρηνικά, χωρίς προβλήματα, χωρίς ταλαιπωρίες. Η συμφιλίωση είναι το θετικό στοιχείο που πρέπει πάντα να κρατάμε και, βέβαια, η αγάπη.

Στο έργο του Κώστα Τσόκλη2, είδα πάλι κάποιους ανθρώπους: είναι ένας κύριος που δείχνει να είναι κάπως αγχωμένος ή εκνευρισμένος, μια κυρία που δείχνει να έχει φτάσει κάπου και να είναι ασφαλής, ένας άλλος άνδρας που βρίσκεται κάπου ενδιάμεσα, δεν έχει φτάσει ακόμα εκεί που θέλει. Πάντως, όλοι κοιτάνε μπροστά στη ζωή τους. Υπάρχει και η εικόνα με το ψάρι που το έχουν δέσει. Είναι η ελευθερία που έχει χαθεί. Αυτό το έργο έχει μείνει περισσότερο μέσα στο μυαλό μου. Γιατί όλοι πρέπει να κοιτάμε μπροστά. Δεν ξεχνάμε τη χώρα μας και τα προβλήματα που υπάρχουν εκεί, αλλά πρέπει να κοιτάμε μπροστά και πώς θα φτιάξουμε τη ζωή μας χωρίς πόλεμο. Υπάρχουν και αυτοί που θα έρθουν μετά από εμάς, υπάρχουν και τα παιδιά που πρέπει να βρουν έναν κόσμο ειρηνικό.

Παρά τα πολλά και μεγάλα προβλήματα που έχω αντιμετωπίσει στη ζωή μου, δεν έχω απελπιστεί και ακόμα προσπαθώ και θέλω να πετύχω κάτι στη ζωή μου, με όλες τις δυσκολίες. Το ίδιο εύχομαι σε όλους. Δηλαδή, εύχομαι όλοι να συνεχίσουν να προσπαθούν να παλεύουν για ένα καλύτερο μέλλον. Γι’ αυτό ήρθαμε ως εδώ, για ένα καλύτερο μέλλον. Και εύχομαι σε όλους να φτάσουν εκεί που έχουν βάλει στόχο.

Εδώ στην Αθήνα που ζω τώρα, έχω καταφέρει να φτιάξω την καθημερινότητα μου. Το πρωί, αφού ξυπνήσω, παίρνω πρωινό και μετά συναντάω τους φίλους μου και τα δυο παιδιά μου που μένουν και αυτά στην Αθήνα. Προσπαθώ να περνάω χρόνο μαζί τους γιατί έχω ανάγκη να είμαι κοντά τους, όπως κάναμε και στη Συρία που όλη η οικογένεια ήμασταν πολύ κοντά. Το μεσημέρι τρώω, ξαπλώνω για λίγο και μετά βγαίνω βόλτα. Παίρνω μαζί μου αραβικές πίτες και πηγαίνω στην πλατεία για να ταΐσω τα περιστέρια· μου δίνει μεγάλη χαρά να ταΐζω τα περιστέρια και να τα βλέπω να μαζεύονται και να πετάνε γύρω μου.

Αγαπάω πάρα πολύ όλα τα ζώα. Στη Συρία, ο πατέρας μου είχε στρέμματα με κότες, κοτόπουλα, αρνιά, μοσχαράκια. Όνειρό μου είναι να μπορέσω και εδώ στην Ελλάδα να έχω ζώα: πρόβατα, αρνάκια, κότες και κοτόπουλα.  Δεν θέλω να κάθομαι, θέλω να δουλεύω και θα ήθελα και εδώ να βγάζω τα χρήματά μου δουλεύοντας με ζώα. Ζω με αυτό το όνειρο. Δεν ξέρω όμως πώς να το πραγματοποιήσω γιατί δεν έχω τα χρήματα να το ξεκινήσω.

Μου αρέσει ακόμα που εδώ στη δομή μας πηγαίνουν εκδρομές, σινεμά, και που οργανώνουν διάφορες δραστηριότητες και γιορτές. Επίσης, αγαπημένη μου συνήθεια είναι να μαζεύω τα παιδιά γύρω μου και να τους λέω παραμύθια. Πώς αλλιώς να περνάνε την ώρα τους τα προσφυγόπουλα; Εξάλλου, χρειάζεται να νιώθουν ότι τα αγαπούν, να είναι ήρεμα και να έχουν μια καλή ζωή. Τα παιδιά πρέπει να μεγαλώνουν με αγάπη και με παραμύθια. Αυτό έκανα στη Συρία με τα παιδιά μου και αυτό θέλω να κάνω και εδώ για τα προσφυγόπουλα, γιατί, με όσα πέρασαν, χρειάζονται πολλή αγάπη και ηρεμία.

Όλοι οι πρόσφυγες έχουμε περάσει δύσκολα. Φύγαμε από τα σπίτια μας, ζήσαμε στους δρόμους, σε σκηνές· αντιμετωπίσαμε πολλά μέχρι να φτάσουμε εδώ. Ξέρουμε ότι πολλοί λαοί έχουν προβλήματα και γι’ αυτό ζητάμε να μην υπάρχει πια πόλεμος. Πρέπει να ενωθούμε, να είμαστε όλοι μαζί και αγαπημένοι, να υπάρχει ένα χέρι βοηθείας για όλους και να σταματήσει όλη αυτή η καταστροφή. Και οι ευρωπαϊκές και οι αραβικές χώρες χρειάζεται να προσπαθήσουν και να σταματήσουν τον πόλεμο για να ενωθούμε και να είμαστε αγαπημένοι, όλοι οι λαοί, όλοι οι άνθρωποι. Να υπάρχει ειρήνη.

Όλοι θέλουμε αγάπη, όλοι θέλουμε να είμαστε ενωμένοι. Όμως, ο πόλεμος υπάρχει επειδή δεν υπάρχει αγάπη. Πρέπει να υπάρχει αγάπη! Αυτό αναζητάμε. Σκεφτείτε ότι αρκετοί άφησαν πίσω τα παιδιά τους, τις οικογένειες τους, τα παιδιά τους! Τα παιδιά…. τα παιδιά…. τα παιδιά…

Ελάτε να ενωθούμε και να γίνουμε ένα χέρι για να βοηθήσουμε τις χώρες που έχουν ανάγκη και να προχωρήσουμε.

 

Αναφέρεται στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.
Αναφέρεται στα έργα Πορτρέτα, 1986 και Το καμακωμένο ψάρι, 1985.