Idris

Idris
17 ετών
Αφγανιστάν

Είναι πολύ όμορφο που συναντιόμαστε εδώ κάθε μέρα και συζητάμε. Στη χώρα μας δεν είχαμε τέτοια ελευθερία.

Όταν, πάλι, βρίσκεσαι σε ξένη χώρα και δεν ξέρεις τη γλώσσα, νιώθεις μοναξιά. Η γλώσσα είναι πολύ σημαντική για την επικοινωνία. Αν δεν μπορείς να μιλήσεις, είναι σαν να έχεις μπροστά σου έναν φράχτη. Δεν μπορείς να πεις σε κανέναν τα προβλήματά σου. Δεν σε καταλαβαίνει κανείς. Είσαι μόνος. Υπάρχουν πολλοί πρόσφυγες που ζουν στη μοναξιά. Μόνο όταν μάθεις τη γλώσσα, διαπιστώνεις ότι υπάρχουν άνθρωποι που σου δίνουν σημασία, που μπορούν να σε βοηθήσουν.

Στις φιγούρες του Βλάση Κανιάρη¹ αναγνωρίζω αυτό το συναίσθημα της μοναξιάς και ό,τι άλλο νιώθει όποιος έχει  προβλήματα στη χώρα του και δεν ξέρει πού να πάει. Η ξενιτιά είναι δύσκολο πράγμα. Αυτό δείχνουν τα τετραγωνάκια του παιχνιδιού. Με αυτό το έργο μπορεί να καταλάβει κανείς τι ταλαιπωρία περνάνε οι άνθρωποι που αναγκάζονται να αφήσουν τις πατρίδες τους. Επίσης, ο καλλιτέχνης δεν έβαλε κεφάλι στις φιγούρες, γιατί όλοι, μα όλοι οι άνθρωποι θα μπορούσαν να είναι πρόσφυγες – στη θέση τους θα μπορούσε να είναι οποιοσδήποτε. Και οι βαλίτσες έχουν το νόημά τους: μέσα σ’ αυτές, εκτός από ρούχα, οι άνθρωποι μπορεί να φέρνουν τα χαρτιά τους, το απολυτήριο ή το πτυχίο τους, με το οποίο θα αποδείξουν τι μπορούν να κάνουν, τις γνώσεις ή την εμπειρία τους. Συχνά όμως, στο ταξίδι χάνονται πολλά· όχι μόνο τα προσωπικά αντικείμενα των προσφύγων, αλλά και οι ίδιες οι ανθρώπινες ζωές.

Κάθε πρωί που ξυπνάω είναι για μένα μια νέα, δύσκολη αρχή. Τουλάχιστον μπορώ να συνεννοούμαι με τον κόσμο, γιατί ξέρω αγγλικά. Στο σχολείο που πηγαίνω θα βελτιωθούν και τα ελληνικά μου. Με το που έφτασα στην Ελλάδα, ξεκίνησα σχολείο. Πρώτα στη Μυτιλήνη για ένα με δύο μήνες και μετά εδώ, στο Ηράκλειο. Είμαι έντεκα μήνες στην Ελλάδα και μόλις τελείωσα την Α΄ λυκείου.

Οι γονείς μου είναι οι πιο σημαντικοί άνθρωποι για μένα. Καθημερινά μου υπενθυμίζουν να μη χάνω το χρόνο μου και να βρίσκω ευκαιρίες για να μαθαίνω καθετί που θα με βοηθήσει στο μέλλον. Εκτός όμως από αυτά που μας λένε οι γονείς μας, πρέπει να σκεφτόμαστε από μόνοι μας τι θα κάνουμε στη ζωή μας και να πάρουμε τις αποφάσεις  μας.

Οτιδήποτε θέλεις να πετύχεις, χρειάζεται προσπάθεια. Αυτό είδα στο έργο του Ντο Χο Σου,² όπου κάθε σκαλοπάτι, όπως ανεβαίνεις, έχει τη δυσκολία του. Δεν μπορείς να βρεθείς κατευθείαν επάνω. Αυτό καταλαβαίνω. Δεν έδωσα σημασία στο χρώμα του έργου, αλλά στα σκαλοπάτια. Μάλιστα, η μεγαλύτερη δυσκολία βρίσκεται στο πρώτο σκαλί: το πρώτο βήμα είναι το πιο δύσκολο.

Έχει θετικό μήνυμα αυτό το έργο και δείχνει την αλήθεια της ζωής: ότι δηλαδή χρειάζεται προσπάθεια για να καταφέρεις τον στόχο σου. Ο δικός μου στόχος είναι καταρχάς να τελειώσω το σχολείο. Όποιος δεν έχει πάει σχολείο, δεν είναι ολοκληρωμένος άνθρωπος. Θέλω να γίνω δικηγόρος, για να μπορώ να βοηθάω τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη. Να γίνω η φωνή όσων χρειάζονται βοήθεια. Ξέρω ότι για να το πετύχω χρειάζεται πολύ διάβασμα και μεγάλη εξάσκηση στη γλώσσα.

Τους μπόγους που είδαμε στο έργο της Κιμσούτζα³ τους φτιάχνουμε και εμείς στο Αφγανιστάν. Οι άνθρωποι από διαφορετικές χώρες μπορεί να μιλάμε διαφορετικές γλώσσες, όμως έχουμε κάποια πράγματα κοινά. Σε έναν τέτοιο μπόγο εγώ θα φύλαγα το βιβλίο που θέλω να γράψω για όσα έχω περάσει στη ζωή μου. Και όταν πια τα πράγματα δεν θα είναι τόσο δύσκολα για μένα, θα το ανοίξω να το διαβάσω και να μην ξεχάσω ποτέ τι έζησα.

Όπως βλέπουμε κάθε μπόγο να έχει διαφορετικό χρώμα, έτσι πρέπει να βλέπουμε και τους ανθρώπους: καθένας έχει τον χαρακτήρα του και εμείς πρέπει να του συμπεριφερόμαστε ανάλογα. Κι όπως όλοι οι μπόγοι μαζί, ο ένας κοντά στον άλλο, δημιουργούν ένα όμορφο σύνολο, το ίδιο συμβαίνει και σε μια χώρα: άνθρωποι διαφορετικής καταγωγής είναι πιο καλό να ζουν μαζί, ενωμένοι.

Στο Αφγανιστάν, κοντά στο σπίτι μου, υπήρχε ένα γήπεδο όπου μαζευόμασταν όλοι οι φίλοι, παίζαμε μπάλα και λέγαμε σε ποια ομάδα θα θέλαμε να παίξουμε όταν μεγαλώσουμε. Εδώ, με τους καινούργιους φίλους μου συναντιόμαστε στην Πλατεία Ελευθερίας και παίζουμε ή περπατάμε στον Κούλε και βλέπουμε τη θάλασσα.

Με αφορμή το έργο του Αλέξανδρου Γεωργίου¹ θυμήθηκα κάποια ιστορικά μνημεία της πατρίδας μου: το κάστρο στην πόλη μου, τη Herat, και το άγαλμα του Βούδα στην πόλη Bamyan. Τα γνωρίζει πολύς κόσμος. Είναι τα σύμβολα των δύο πόλεων. Πριν από τον πόλεμο, πολλοί τουρίστες τα επισκέπτονταν. Τώρα πλέον δεν υπάρχουν τουρίστες στο Αφγανιστάν.

Ο πόλεμος είναι καταστροφικός. Εμποδίζει την ανάπτυξη και την ανάδειξη του πλούτου και του πολιτισμού μιας χώρας. Ο τεράστιος προϋπολογισμός που πάει στον πόλεμο θα μπορούσε να συμβάλλει στην υγεία και σε άλλα αγαθά. Μιλάω με αυτή την ωριμότητα, γιατί με όσα ζήσαμε στη χώρα μας καταλαβαίνουμε τι σημαίνει πραγματικά προβλήματα. Όποιος δεν έχει ζήσει πόλεμο, κάποια μικρά για εμάς προβλήματα του φαίνονται βουνό.

Στο σχολείο με ρωτούν να μάθουν τι συμβαίνει στη χώρα μου και εγώ προσπαθώ να τους εξηγώ με όποια γλώσσα μπορώ, ελληνικά ή αγγλικά. Μου κάνει εντύπωση που, ενώ στο Αφγανιστάν υπάρχει πόλεμος για πάνω από τριάντα χρόνια, εδώ λίγος κόσμος το γνωρίζει.  Άλλη μια παρανόηση που έχω ακούσει να υπάρχει είναι ότι η λέξη «μουσουλμάνος» χρησιμοποιείται σχεδόν σαν συνώνυμο του «τρομοκράτη». Αυτό όμως δεν ισχύει, πρόκειται για μεγάλη παρανόηση.

Με αφορμή το έργο της Μπίας Ντάβου⁵ έμαθα για την Οδύσσεια. Είναι σπουδαία η ιστορία με τις περιπέτειες του Οδυσσέα και πολύ διδακτική. Μάλλον γι’ αυτό ο κόσμος την αγαπάει τόσο πολύ. Θα ήθελα και εγώ να τη διαβάσω. Επίσης, θα ήθελα το βιβλίο που θα γράψω με τις δικές μου περιπέτειες να γίνει εξίσου γνωστό.

Πράγματι, η ζωή είναι ένα ταξίδι που ξεκινάει από τη στιγμή που γεννιόμαστε. Στην πορεία, πολλά από όσα θα συμβούν μπορεί να είναι μέσα στα σχέδια μας, ενώ άλλα όχι. Σημασία, όμως, έχει η δική μας στάση απέναντι σε αυτά. Τα σκαμπανεβάσματα της ζωής, όπου δεν ξέρουμε την επόμενη ώρα τι μας περιμένει, δείχνει και το έργο του Κωστή Βελόνη⁶ με το χαλί που κυματίζει. Το θέμα είναι να μπορούμε όλα να τα αντιμετωπίζουμε και να απολαμβάνουμε τις ευχάριστες στιγμές.

Όμως το έργο του Βελόνη έχει κι άλλα μηνύματα. Ενώνοντας στοιχεία της Δύσης και της Ανατολής, δείχνει ότι όλοι μπορούμε να συνεργαστούμε για ένα καλύτερο αποτέλεσμα και ότι οι όποιες διαφορές υπάρχουν ανάμεσα στους πολιτισμούς δεν στέκονται εμπόδιο για τη συνεργασία. Αρκεί να υπάρχει σεβασμός και αποδοχή. Θέλω να συγχαρώ τον καλλιτέχνη για αυτή τη σκέψη του.

Δυστυχώς όμως, σε πολλές χώρες της Ανατολής συμβαίνουν πράγματα που δεν μου αρέσουν. Βλέποντας το Καμακωμένο ψάρι του Κώστα Τσόκλη,⁷ σκέφτομαι τις γυναίκες σε αυτές τις χώρες, που, είτε λόγω πολέμου είτε για θρησκευτικούς λόγους, δεν έχουν ελευθερία στις επιλογές τους. Η άλλη γυναίκα στο έργο, που είναι όρθια δίπλα στο ψάρι, συμβολίζει τις γυναίκες στην Ευρώπη και την Αμερική, που χαίρονται την ελευθερία τους. Η θρησκεία δεν επιβάλλει τέτοιους περιορισμούς. Πρόκειται για κακή ερμηνεία των Ιερών Βιβλίων.

Είμαι αισιόδοξος όμως και ελπίζω ότι κάποτε αυτό θα αλλάξει. Όπως ελπίζω ότι μια μέρα δεν θα υπάρχει πια πόλεμος στο Αφγανιστάν και τότε θα μπορέσω να πραγματοποιήσω το μόνο ταξίδι που ονειρεύομαι να κάνω: την επιστροφή στην πατρίδα.

¹ Αναφέρεται στο έργο Το κουτσό, 1974.
² Αναφέρεται στο έργο Σκάλα ΙΙ, 2004.
³ Αναφέρεται στο έργο της Κιμσούτζα, Μποτάρι, 2005-2017.
⁴ Αναφέρεται στο έργο Αθήνα, Παρθενώνας, 2007-2008.
⁵ Αναφέρεται στο έργο Ιστία, 1981-1982.
⁶ Αναφέρεται στο έργο Σουηδικό ιπτάμενο χαλί, 2001.
⁷ Αναφέρεται στα έργα Πορτρέτα, 1986 και Το καμακωμένο ψάρι, 1985.